Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΖΩΗ

Στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του Πειραματικού οργανώθηκε με επιτυχία η σχολική ζωή.Οι μαθητές έκαναν εργασίες ανεξάρτητες από τη διδασκαλία, όπως ήταν:

α. Οι ελεύθερες ανακοινώσεις οι σχετικές με την εφαρμογή του θεσμού της αυτοδιοίκησης.
β.Οι ελεύθερες ανακοινώσεις και συζητήσεις, που γίνονταν σε όλες τις τάξεις σε καθορισμένες ώρες.
γ. Η οργάνωση των σχολικών εορτών και εκδρομών.
δ. Ηεπικοινωνία με άλλα σχολεία.
ε. Η συγκρότηση μαθητικών συλλόγων.
στ. Οι ελεύθερες ασχολίες σε τακτό απόγευμα.

Κατά το απόγευμα αυτό οι μαθητές των δυο ανωτέρων τάξεων του Δημοτικού και όλων των τάξεων του Γυμνασίου ήταν υποχρεωμένοι να πηγαίνουν στο σχολείο, μπορούσε όμως ο καθένας να εκλέγει ελεύθερα την ασχολία της προτίμησης του και να διαθέτει το χρόνο του όπως ήθελε. Είχαν δηλαδή την δυνατότητα να προτιμήσουν εργασία ή συζήτηση με θέμα του διαφέροντος τους ή να μελετήσουν στη βιβλιοθήκη ή να εργαστούν στο σχολικό κήπο ή στα σχολικά εργαστήρια.

Τα απογεύματα αυτά στάθηκαν μοναδικά για τους διδάσκοντες, αλλά και για τους μαθητές, γιατί έδωσαν πρόσθετες ευκαιρίες στους πρώτους για παρακολούθηση των μαθητών τους και για τη διάγνωση της ατομικότητας τους και στους δεύτερους για λύση αποριών και για καλλιέργεια και ανάπτυξη των διαφερόντων, των κλίσεων και των πρωτοβουλιών τους.

Οι μαθητές ήταν υπεύθυνοι για τη λειτουργία της μαθητικής βιβλιοθήκης. Βιβλιοθηκάριοι -ένας από κάθε τάξη- εκλεγμένοι για δύο μήνες εξυπηρετούσαν στο αναγνωστήριο τις αναγνωστικές ανάγκες των συμμαθητών τους.

Οι μαθητές πρόσφεραν τις πρώτες βοήθειες σε τραυματισμένους συμμαθητές τους, αφού η ίδρυση φαρμακείου ήταν έργο των μαθητικών κοινοτήτων. Από το 1935 που ιδρύθηκε και οργανώθηκε το ιατρείο του Πειραματικού συστάθηκε και ομάδα νοσοκόμων μαθητών με δίμηνη θητεία για να βοηθούν το σχολίατρο Αντώνιο Παπαϊωάννου και να ασκούνται στην περίθαλψη των τραυματισμένων συμμαθητών τους.

Η δεύτερη γενική αρχή, που εφαρμόστηκε από τον δεύτερο χρόνο της λειτουργίας του Σχολείου, ήταν η επιδίωξη της κοινωνικής αγωγής των μαθητών με τον θεσμό των κοινοτήτων και της αυτοδιοίκησης. Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1930 σε συνεδρίαση της Εποπτείας ο Νικόλαος Εξαρχόπουλος εξέθεσε στο Προσωπικό τη γνώμη του για τον θεσμό της αυτοδιοίκησης των μαθητών και για τα παιδαγωγικά μέτρα με τα οποία θα αναπτυσσόταν στους μαθητές το συναίσθημα της ευθύνης, ώστε με την ίδρυση των κοινοτήτων των τάξεων να είναι δυνατή η εφαρμογή των μέτρων, που οι ίδιοι οι μαθητές θα έπαιρναν αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα και τη σκοπιμότητα τους.

Έτσι η αυτοδιοίκηση εμφανίστηκε ως προϊόν πραγματικής ανάγκης και ως αποτέλεσμα της ελεύθερης ενέργειας των μαθητών. Μετά την ίδρυση και οργάνωση των κοινοτήτων των τάξεων και αφού ωρίμασαν οι μαθητές στη λήψη αποφάσεων και στην εκτέλεση των λειτουργιών της αυτοδιοίκησης της τάξεως τους συστάθηκε και η γενική κοινότητα του Σχολείου της οποίας τα έργα ήταν διαφορετικά από εκείνα που απασχολούσαν τις κοινότητες των τάξεων.

Τα έργα της κοινότητας με σειρά βαθμού δυσκολίας ήταν:

1. Μέτρα καθαριότητας, τάξεως, εποπτείας.
   α. Καλλιέργεια συναισθημάτων φιλαλληλίας με έργα όπως:α. Ίδρυση φαρμακείου και ιατρική περίθαλψη από τους μαθητές στους συμμαθητές τους
   β. Βοήθεια στους άπορους μαθητές της τάξης του
   γ. Πνευματική βοήθεια στους αδύνατους συμμαθητές τους
   δ. Βοήθεια στους φτωχούς.
2. Ανώτερα συνεργατικά έργα όπως:
   α. Ίδρυση επιστημονικών συλλόγων
   β. Ίδρυση συλλόγου αγαθοεργίας
   γ. Διαλέξεις μαθητών σε ζητήματα εκλογής τους
   δ. Οργάνωση μαθητικής βιβλιοθήκης και λειτουργία της
   ε. Οργάνωση θεατρικών παραστάσεων και άλλων σχολικών εορτών
   στ. Μαθητική αλληλογραφία
   ζ. Έκδοση σχολικής εφημερίδας κ.λπ. Τα περισσότερα από τα έργα αυτής της κατηγορίας ανήκαν στην γενική σχολική κοινότητα.
3. Μέτρα επαναφοράς στη τάξη των μαθητών που παρέβαιναν τις αποφάσεις των κοινοτήτων.

Οι αποφάσεις διατυπώνονταν γραπτά και με μορφή διατάξεων. Έτσι σχηματίστηκε σιγά-σιγά ο κανονισμός των κοινοτήτων, που ήταν προϊόν των πραγματικών αναγκών των μαθητών και συμπέρασμα της ελεύθερης ενέργειας τους.

Στις 14 Απριλίου του 1931 ο Νικόλαος Εξαρχόπουλος σε συνεδρίαση της Εποπτείας ζήτησε πληροφορίες για τη δράση των κοινοτήτων, τόνισε τα οφέλη που προέκυψαν από την καλή οργάνωση τους και διατύπωσε τις αντιρρήσεις του για την τήρηση βιβλίου άτακτων μαθητών, εξήρε όμως την παιδαγωγική σκοπιμότητα της τήρησης βιβλίου μαθητών, που διακρίθηκαν στα μαθήματα και σε έργα φιλαλληλίας.